غده هیپوفیز
غده هیپوفیز یک غده غدد درون ریز دایره ای کوچک است که در زیر مغز و در حفره استخوان پروانه قرار دارد و به پایین بطن سوم در همه مهره داران جمجمه ، از جمله انسان متصل است. این هورمون ها در فرآیندهای مختلف بدن نقش مهمی دارند.
آناتومی غده هیپوفیز
غده هیپوفیز از سه لوب تشکیل شده است: خلفی (خلفی) ، قدامی (قدامی) و میانی که عملکرد آنها تحت تأثیر هورمون ها و دستورالعمل های هیپوتالاموس است.
علیرغم بسیاری از مطالعات ، هنوز متخصصان نقش غده هیپوفیز میانی را در انسان درک نکرده اند. اما در بعضی از مهره داران ، این قسمت مسئول ترشح هورمونی به نام هورمون تحریک کننده ملانوسیت است که در تغییر رنگ حیوان نقش دارد. به عنوان مثال ، این هورمون باعث می شود که راسو در زمستان رنگ پریده و در تابستان تیره شود.
غده غدد درون ریز غده هیپوفیز ، که تأثیر مهمی در رشد انسان دارد.
هورمونهای ترشحی غده هیپوفیز
بیشتر هورمون های عملکردی هیپوفیزی از لوب قدامی ترشح می شوند. این هورمون ها عبارتند از:
هورمون رشد (GH) ، هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) ، هورمون لوتئین ساز (LH) ، هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) ، هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) ، پرولاکتین.
هورمون رشد باعث افزایش متابولیسم سلولهای بدن ، رشد طولی و قطری استخوان می شود که منجر به افزایش رشد می شود. همچنین انتقال اسیدهای آمینه به سلول های عضلانی را تسریع کرده و تولید پروتئین را مستقیماً فعال می کند. این اثر هورمون رشد مانند انسولین است.
FSH و LH هورمون های جنسی هستند و در دوران بلوغ و به طور کلی در فرآیندهای تولید مثل فردی مانند تخمک گذاری ، بارداری ، رشد پستان ، علائم بلوغ در پسران و غیره نقش مهمی دارند.
TSH این هورمون ترشح هورمون های تیروئید را تحریک می کند و با بازخورد منفی سطح این هورمون ها را در پلاسمای خون تنظیم می کند.
پرولاکتین می تواند رشد پستان را در دوران بارداری تحریک کرده و ترشح شیر را پس از زایمان تحریک کند. این هورمون بر سلولهای پستان تأثیر می گذارد و باعث تولید شیر می شود و سپس در کیسه شیر ترشح می شود. با تولد نوزاد ، بلافاصله ترشح این هورمون در خون مادر افزایش می یابد و شیردهی آغاز می شود.
یکی دو روز پس از تولد نوزاد ، دفع شیر مادر شروع می شود این تاخیر به دلیل افزایش تدریجی شیر خون و زمانی است که سلولهای تولید کننده شیر را تحت تأثیر قرار می دهد. ترشح لاکتوژن تا زمان شیردهی کودک ادامه خواهد داشت.
هورمونهای مترشحه از هیپوفیز خلفی شامل اکسی‌توسین و وازوپرسین است. که در ادامه به شرح وظایف و تاثیر هر کدام از این هورمون‌ها می‌پردازیم.
وازوپرسین: هورمون وازوپرسین یا آنتی دیورتیک هورمون یا ADH هورمون ضد ادراری است. هدف این هورمون احتباس ادرار در کلیه‌ها در شرایط کم آبی بدن است. هورمون، این عمل را از طریق افزایش نفوذپذیری لوله جمع‌کننده ادرار انجام می‌دهد.
اکسی توسین: این هورمون چند عمل مهم را در زنان انجام می‌دهد مثلا سبب خروج شیر از نوک پستان‌ها شده، در هنگام زایمان در انقباضات رحمی موثر است و در نتیجه موجب تسهیل زایمان می‌شود. به‌علاوه این هورمون سبب تسهیل ورود اسپرم به رحم می‌شود. لازم به ذکر است که میزان این هورمون در اثر تحریک اندام‌های جنسی افزایش می‌یابد.
اختلالات ترشح هورمونهای هیپوفیز چه عوارضی را به دنبال دارد
افزایش هورمون رشد در دوران کودکی می تواند منجر به غول پیکر شود. همین هورمون در صورت بروز آکرومگالی در بزرگسالی (هنگامی که صفحات رشد استخوان بسته می شود) ایجاد می شود. این اختلال به معنای بزرگ شدن اندام های اندام و صورت و تغییر شکل استخوان ها است. کاهش بیش از حد این هورمون در دوران کودکی از رشد استخوان جلوگیری می کند و باعث کوتولگی یا کوتولگی می شود.
دیدگاه‌ها